Boşanma Süreci ve Türk Medeni Kanunu’na Göre Boşanma Türleri

Boşanma süreci, evlilik birliğinin sona erdirilmesi sürecinde tarafların hukuki haklarını güvence altına alarak ilerlenmesi gereken önemli bir adımdır. Türk Medeni Kanunu, boşanma sebeplerini ve boşanma türlerini belirleyerek bu süreci düzenlemiştir. İşte boşanma türleri, sebepleri ve boşanma sürecinin maliyetleri hakkında bilmeniz gerekenler:

Boşanma Türleri

Türk Medeni Kanunu’na göre boşanma davaları iki ana kategoriye ayrılır:

1. Anlaşmalı Boşanma
   • Anlaşmalı boşanma, tarafların boşanma, velayet, nafaka ve mal paylaşımı gibi konularda uzlaşarak açtıkları bir boşanma türüdür. Taraflar en az bir yıl evli kalmış olmalıdır ve anlaşmalı boşanma protokolü hazırlamalıdır. Anlaşmalı boşanma davası genellikle daha hızlı sonuçlanır.
2. Çekişmeli Boşanma
   • Çekişmeli boşanma, tarafların boşanma veya boşanmanın maddi/manevi koşulları üzerinde anlaşamadığı durumlarda açılır. Velayet, nafaka, tazminat veya mal paylaşımı gibi konularda uyuşmazlık varsa bu dava türü tercih edilir ve anlaşmalı boşanmaya göre daha uzun sürede sonuçlanır.

Boşanma Sebepleri

Türk Medeni Kanunu, boşanma sebeplerini özel boşanma sebepleri ve genel boşanma sebepleri olarak ayırır:

• Özel Boşanma Sebepleri:

  1. Zina (Aldatma): Eşlerden birinin zina yapması durumunda, diğer eş zina nedeniyle boşanma davası açabilir. Zina mutlak bir boşanma sebebidir.
  2. Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış: Eşlerden birinin, diğer eşin hayatına kast etmesi, ona kötü muamelede bulunması veya onurunu kırıcı davranışlarda bulunması halinde boşanma davası açılabilir.
  3. Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme: Eşlerden biri küçük düşürücü bir suç işler veya haysiyetsiz bir hayat sürerse, diğer eş bu durumu boşanma sebebi olarak gösterebilir.
  4. Terk: Eşlerden birinin diğerini terk etmesi ve bu durumun en az altı ay sürmesi durumunda terk nedeniyle boşanma davası açılabilir.
  5. Akıl Hastalığı: Eşlerden birinde tedavi edilemeyen bir akıl hastalığı varsa ve bu durum evlilik birliğini çekilmez hale getiriyorsa boşanma davası açılabilir.

• Genel Boşanma Sebepleri:

  • Evlilik Birliğinin Sarsılması: Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesine göre, evlilik birliğinin temelinden sarsılması (şiddetli geçimsizlik), genel boşanma sebebidir. Evlilik birliğinin devamı taraflar için çekilmez hale gelmişse, bu sebebe dayanarak boşanma davası açılabilir.

Boşanma Süreci Nasıl İşler?

Boşanma süreci, boşanma türüne göre değişir:

• Anlaşmalı Boşanma Süreci: Anlaşmalı boşanmada taraflar, boşanma, mal paylaşımı, nafaka, tazminat ve çocukların velayeti gibi tüm konularda anlaşmaya vararak bir protokol hazırlar. Mahkeme, protokolü inceler ve tarafların huzurunda boşanmayı onaylar. Süreç, mahkemenin yoğunluğuna bağlı olarak genellikle 1-2 duruşmada sonuçlanır.

• Çekişmeli Boşanma Süreci: Çekişmeli boşanma sürecinde taraflar arasında anlaşmazlık olduğu için süreç daha uzun sürer. Dava dilekçesi, cevap dilekçesi, delillerin toplanması, tanıkların dinlenmesi gibi aşamalar bulunur. Davanın sonuçlanması, mahkemenin iş yüküne göre birkaç ay ile birkaç yıl arasında değişebilir.

Boşanma Davası Maliyetleri

Boşanma davalarında, avukatlık ücreti, mahkeme harçları ve diğer yargılama giderleri bulunur. Maliyetler, boşanma davasının çekişmeli veya anlaşmalı olmasına göre değişiklik gösterir:

• Anlaşmalı Boşanma Maliyeti: Anlaşmalı boşanmalar genellikle daha hızlı sonuçlandığından, maliyet açısından çekişmeli boşanmalara göre daha ekonomiktir. Yine de, bu tür davalarda da avukatlık ücreti ve mahkeme harçları vardır.

• Çekişmeli Boşanma Maliyeti: Çekişmeli boşanma davalarında süreç daha uzun sürdüğü için maliyetler de artar. Avukatlık ücreti, dava sürecinin karmaşıklığına ve mahkeme masraflarına bağlı olarak değişiklik gösterir.

Boşanma Davalarında Velayet, Nafaka ve Mal Paylaşımı

Boşanma sürecinde en sık karşılaşılan konular velayet, nafaka ve mal paylaşımıdır:

1. Velayet: Boşanma davasında çocuğun velayeti taraflardan birine verilir. Mahkeme, çocuğun üstün yararını gözeterek karar verir. Çocuğun eğitim, sağlık ve psikolojik gelişimini destekleyen tarafın velayet alması daha olasıdır.

2. Nafaka Türleri: Boşanma davasında talep edilebilecek nafaka türleri şunlardır:

   • Yoksulluk Nafakası: Boşanma sonucu yoksulluğa düşecek tarafa, diğer tarafın ödeme gücüne göre bağlanan nafakadır.
   • İştirak Nafakası: Çocukların bakım ve eğitim giderleri için ödenen nafakadır.
   • Tedbir Nafakası: Boşanma davası süresince, ihtiyaç duyan taraf için geçici olarak ödenen nafakadır.

3. Mal Paylaşımı: Evlilik sırasında edinilen malların paylaşımı, boşanma sürecinde önemli bir konudur. Mal rejimi, tarafların evlilik sırasında elde ettikleri mal varlıklarının nasıl bölüneceğini belirler. Evlilik birliği içinde edinilen mallar, genellikle yarı yarıya paylaşılır. Ancak, taraflar arasında mal rejimi sözleşmesi varsa bu sözleşmeye göre işlem yapılır.

Boşanma Avukatı ile Çalışmanın Önemi

Boşanma sürecinde, hak kaybına uğramamak ve hukuki sürecin sorunsuz ilerlemesi için alanında deneyimli bir boşanma avukatı ile çalışmak büyük önem taşır. Avukat, müvekkilinin haklarını savunarak süreci yasal çerçevede yürütür ve gerekli hukuki desteği sağlar.